Denk, doe, praat en luister mee met het iBestuur Congres 2023. I-talk; de podcast van EZK en LNV over digitalisering, informatievoorziening en ICT .

 

Tijdens het plenaire ‘Verbeeldingsdebat’ in de middag zitten aan tafel Alexandra van Huffelen, staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering, Reinier van Zutphen, Nationale Ombudsman. Zij gaan in gesprek over hoe we samen een betrouwbare, mensgerichte en toekomstbestendige overheid inrichten. Welke overheid willen we zijn, hoe organiseren we dat? Wat voor soort leiders heb je dan nodig? Wat kunnen we leren van wetenschap en bedrijfsleven? Verbeeld je de ‘overheid van de toekomst’ en hoe komen we daar?
Marleen Stikker, oprichter van Waag, Nitesh Bharosa, hoogleraar Gov Tech aan de TU Delft, Jeannine Peek, Boegbeeld topsector ICT-SER, Medy van der Laan, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken en Eppo van Nispen tot Sevenaer schuiven aan, delen hun ervaringen, visie en verbeeldingskracht.

Plenair openingsprogramma met Tjarda Struik; de 'blindfluencer' en beoogd burgemeester van Leiderdorp, vertelt wat ‘verbeelding’ voor haar betekent en hoe zij naar een inclusieve en digitale overheid kijkt.

Het potentieel om de kwaliteit van leven voor inwoners te verbeteren door gebruik te maken van de meest moderne technologieën is eindeloos. De versnelling, die door Metaverse, web 3.0 en ‘connected things’ zal plaatsvinden, is gigantisch. Wat is de impact hiervan op de ruimtelijke opgave van nu als we in de toekomst te maken krijgen met autonoom vliegende auto’s, regeneratieve wijken en nieuwe sturingssystemen van mens en stad, als digital twins? Besturen binnen de balans tussen gebruik van de meest moderne technologieën en het bieden van maatschappelijke democratie is zeker binnen het domein van ruimtelijke ordening een uitdaging. Hoe kunnen we, rekening houdend met dit digitale perspectief, nu al inspelen op de potentiële verandering van de behoeften binnen de woningmarkt, (virtuele) bestemmingen, verkeer en vervoer? Om te kunnen leven in een maatschappij waarin we de vruchten plukken van digitalisering zonder dat dit de borging van het maatschappelijk belang in gevaar brengt.

In welke digitale samenleving wil jij leven? Je krijgt de kans om te tijdreizen naar vier verschillende werelden in 2040. De voorbereidingen voor deze tijdreis hebben plaatsgevonden in het kader van ons werk aan de Agenda Digitale Samenleving. Die presenteren we tijdens het iBestuur Congres. Reis je mee?

In deze sessie laten we je de Nederlandse publieke voorbeeld-wallet (NL Wallet) zelf ervaren en gaan we met elkaar in gesprek over deze ontwikkeling.

De veranderingen door digitalisering volgen elkaar in steeds sneller tempo op. Denk aan de ontwikkelingen rondom AI en ChatGPT. De overheid moet hierin mee en op voorbereid zijn. Hoe bereid jij als leider jezelf op deze veranderingen voor? Hoe blijf je bij en blijf je up to date van deze ontwikkelingen? En hoe krijg je je mensen, team en organisatie mee? Wat heb je hiervoor nodig? Waar begin je eigenlijk? In deze sessie gaan we in gesprek met de Belgische digital leadership academy om te kijken hoe zij dit aanpakken. Met als ultieme vraag van de dag: wie wordt de beste digitale leider van de toekomst? België of Nederland?

Er zijn tal van maatschappelijke uitdagingen waar de overheid voor aan de lat staat. Denk bijvoorbeeld aan de schulden- en armoedeproblematiek, waarbij burgers met schulden bij meerdere overheidsinstanties het overzicht kwijt raken. Hoe kan de overheid deze burgers helpen en welke rol heeft gegevensdeling hierin? Nieuwsgierig kom dan naar deze sessie en krijg een antwoord op deze vraag.

Tijdens deze sessie gaan we ons verdiepen in de projecten die door de verschillende departementen worden georganiseerd op het gebied van cybersecurity, met een speciale focus op hun baanbrekende Red Teaming-initiatief. Red Teaming is een krachtige benadering die door de Nederlandse overheid wordt toegepast om proactief kwetsbaarheden te identificeren, verdedigingen te testen en de algehele cyberweerbaarheid te verbeteren. In deze sessie gaat Ineke Spinder (CISO EZK en LNV) in gesprek met Aart Jochem, Sylvia Cammeraat en Gerdine Keijzer-Balde over de strategische relevantie van Rode Teaming, de impact die het heeft op het beveiligingslandschap en laten zij zien hoe de departementen gebruik maken van deze innovatieve methodologie om een stap voor te blijven in het voortdurend veranderende cybersecurity-landschap. Maak je klaar om de geheimen achter het succes van het Red Teaming van de Nederlandse overheid te onthullen!
Cybersecurity is net een spel, maar dan met echte consequenties!

Klimaatneutrale steden (Climate Neutral Cities), het is geen onbekende term. Zeven Nederlandse gemeenten zijn door de Europese Unie aangewezen om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Wat is eigenlijk een klimaatneutrale stad? Hoe ziet zo’n stad eruit en wat zijn de randvoorwaarden voor succes? Thanim de Vries neemt ons mee in het brede verhaal vanuit Europa. Zij schets het kader en gaat in gesprek met Rian van Dam, Nathan Ducastel en Karen van Dantzig. Vanuit verschillende perspectieven kijken ze naar de route die je kunt volgen en op welke wijze de Digital Decade helpt versnellen.

De wijk die energie en voeding genereert. Waar afval wordt omgezet naar energie. Waar mobiliteit altijd schoon en gedeeld is. Waar er geen beheerkosten zijn omdat mensen het zelf doen.  De sleutel naar succes voor een circulaire wijk is de ontwikkeling met de community. De volgende stap is participatie en co-creatie. Door met inwoners te starten vanuit verbeelding, innovatie en inspiratie, waarin de nieuwste technologie en inzichten in biodiversiteit zijn verwerkt, ontstaat de circulaire wijk.
Voor de ontwikkeling van een circulaire wijk hoeven we niet vanuit nul te starten. In een inspirerende sessie nemen Tjeerd Haccou en Alzira Schaap je mee in hoe dit in de praktijk is gerealiseerd. Schoonschip is de eerste drijvende, circulaire digitale wijk van Europa. Via het programma Green Deal circular Festivals (geïnitieerd door EZK en IenW) leer je welke oplossingen voor het oprapen liggen maar ook welke uitdagingen er zijn als we willen opschalen.
Sophie van Velzen (VNG) gaat in gesprek met Alzira Schaap en Tjeerd Haccou over deze ervaringen.

De huidige dienstverlening van de overheid is vaak te weinig vanuit het perspectief van mensen georganiseerd. Een omslag naar publieke dienstverlening waarbij écht wordt geluisterd naar mensen is nodig. In deze sessie luisteren we naar het perspectief van inwoners en gaan we met marktpartijen en overheden in gesprek. Hoe gaan zij bijdragen aan de transitie naar een inclusieve en proactieve dienstverlening die de leefwereld van burgers integreert in de eigen organisatie en systemen?
We praten je niet alleen bij over welke ondersteuning je van deze partijen mag verwachten. Ook halen we graag op wat er nog aan wensen ligt om de overheidsdienstverlening in te richten zodat de wensen en behoeften van inwoners centraal komt te staan.

In deze sessie gaan we in op de verantwoorde inzet van generatieve ai voor het realiseren van maatschappelijke opgaven. Wat houdt deze technologie in, welke plek heeft deze technologie in het publieke domein en wat betekent dit voor het dagelijks werk van mensen. Moet de overheid gebruikmaken van generatieve AI? En zo ja, vanuit welk waarden kader? En hoe kunnen we dit laagdrempelig proberen? Voor dat laatste is Sammie aanwezig. Sinds kort werkt Sammie bij de provincie Noord-Brabant. Sammie is de virtuele assistent die ondersteunt ten aanzien van het stikstofvraagstuk.

We kennen het allemaal, je wilt wisselen van mailprovider. Maar dat blijkt nog niet eenvoudig. Je zit vast aan het e-mail adres van je provider en je e-mails zet je niet zomaar even over naar je nieuwe provider. Ook de overheid draait steeds meer applicaties in de Cloud, en loopt daarbij tegen hetzelfde probleem aan. In deze sessie gaan we vooral in op standaardisatie voor de Cloud. Welke Cloud standaarden zouden verplicht moeten worden en wat is de rol van Europese en internationale standaardisatie daarin?
Onder leiding van Larissa Zegveld gaan Michiel Steltman, Sander Booij en een vertegenwoordiger van CIO Rijk met elkaar in gesprek.

Proactieve dienstverlening gebaseerd op verantwoord datagebruik door de overheid. We kunnen het ons allemaal verbeelden. Toch zijn er in de praktijk de nodige struikelblokken: juridisch, ethische en technologische. Hoe maken we het eenvoudiger voor burgers? Wat kunnen we leren van onze zuiderburen? En hoe kunnen we dit in Nederland vormgeven?

Organisaties hebben vaak een prachtig verhaal op papier over digitale ontwikkelingen en de impact op de organisatie. Maar hoe krijg je het werkend op een manier die recht doet aan de rol van de overheid? Hoe zorg je ervoor dat het van de hele organisatie is? Hoe integreer je het in de organisatie ontwikkeling?

Deze sessie van I-Partnerschap gaat over een methodiek die is ontwikkeld voor deze doorvertaling van regelgeving. Hierin licht Rijksdienst voor Ondernemend Nederland de behoefte van de uitvoering toe. En gaan Hogeschool van Amsterdam en Rijksuniversiteit Groningen in op de standaardisatie en cultuurverandering die nodig zijn. Ook komt aan de orde wat de meerwaarde is van de Leergemeenschap Digitale vertalingen. Dit alles onder voorzitterschap van Forum voor Standaardisatie.

Wat is de waarde van overheidsinformatie? Tijdens deze sessie van het Nationaal Archief gaan we met belanghebbenden en deskundigen in gesprek over deze vragen. Met als uitgangspunt het belang van de recht- en bewijszoekende burger. Hoe weeg je dit belang? Hoe zit het bijvoorbeeld met het belang om overheidstaken goed uit te voeren of het afleggen van verantwoording? Of het belang van onderzoek en cultureel erfgoed? Zijn deze tegengesteld of juist niet?

Gevoelige data delen met verschillende partijen om daar nuttige inzichten uit te halen. Bijvoorbeeld, om te weten wie in een gemeente een bepaalde uitkering moet krijgen en dit nu niet ontvangt. Waarschijnlijk gaan je AVG-alarmbellen rinkelen, want hoe kan dit zonder privacy gevoelige informatie te lekken?
Kom met ons in actie en verken tijdens deze sessie in groepsgesprekken nieuwe mogelijkheden voor veilige gegevensdeling. Samen duiken we in de wereld van PET’s. Deze praktische inzichten geven je direct handvatten om meer te halen uit gegevensdeling voor jouw organisatie.

Naar voorspellen o.b.v. data met als voorbeeld zeespiegelstijging en kustbeheer
Welke zeespiegelstijging meten we langs de Nederlandse kust? Hoe zorgen we dat we ook met zeespiegelstijging veilig in Nederland kunnen blijven wonen en werken? Welke rol spelen data, modellen en digitalisering bij deze voor Nederland essentiële opgave? Roeland Allewijn (Chief Data Officer Rijkswaterstaat) en Quirijn Lodder (Strategisch Adviseur waterveiligheid kust) van RWS nemen u op interactieve wijze bij deze opgaven.

Hoe optimaal delen en gebruiken van data leidt tot een veiliger Nederland?
Data Gedreven Opsporen is een krachtig instrument in de bestrijding van ondermijning. In deze sessie zullen we samen met de Politie ingaan op hoe we met goed gebruik van data verborgen patronen en netwerken kunnen worden blootgelegd. Dit begint met het beschikbaar krijgen van voor de keten relevante data, de betekenis die hieraan gegeven moet worden en de waarborgen om zorgvuldig met deze data om te gaan. Een gestroomlijnd proces fungeert als katalysator voor snelle en gerichte acties. We behandelen een aantal concrete use cases van de Politie hoe zo’n proces in praktijk tot stand kan komen. Ervaar diepgaande inzichten, effectieve detectie van criminele activiteiten en een veerkrachtige samenleving. Een veiligere en sterkere toekomst ligt binnen de verbeelding, waar data, professionals, processen, instanties en samenwerking samenkomen in de strijd tegen ondermijning.

Hoe kan de verbeelding in combinatie met technologische mogelijkheden ons helpen bij de uitdagingen van de overheid? In deze sessie wordt u uitgedaagd om met een vernieuwde blik te kijken naar de inzet van digitale oplossingen die waarde toevoegen voor burgers, bedrijven en de overheid. In Rotterdam is ervaring opgedaan met oplossingen waarmee inwoners zelf kunnen meedenken en mee-ontwerpen met de toekomst van de stad. Dit heeft tot verassende resultaten geleid. Met meerdere stakeholders tegelijk ontwerpen om tot een oplossing te komen van de ruimtelijke puzzel: dat is Furban. In deze interactieve sessie gaan we in op de praktijkresultaten en laten we onze verbeelding spreken om samen de ruimtelijke puzzel op te lossen.
*Voor deze sessie is het handig om de app Furban City te downloaden op je eigen mobiele telefoon zodat we tijdens de sessie de resultaten in AR (Augmented Reality) kunnen bekijken.
Sessie wordt verzorgd door een innovatie team van Centric gericht op burgerparticipatie met gespreksleider Sander Meinders (Centric), Mark Uiterwijk Winkel (Centric) en Arjen Wijnands (Rotterdam).

De overheid moet goed geïnformeerd zijn en uitstekend informatie kunnen verschaffen om de burger goed te kunnen bedienen. Welke veranderingen bij de overheid zijn daarvoor nodig? En is zij daartoe in staat?

Hoe moeten nieuwe partnerships tussen markt en overheid eruit zien? Welke elementen zijn onmisbaar, wat moeten we juist niet doen en wat is er te leren van een Europees ontwikkelproject zoals – recent- de E-Wallet?

Hoe werkt LLM en Generative AI Technologie? Een niet-technische uitleg van de innerlijke werking van Generatieve AI en LLMs.
Generatieve AI en Large Language Models (LLMs) zijn een van de allerheetste onderwerpen binnen de publieke sector. Er is inmiddels al veel over gezegd, maar de ontwikkelingen gaan zo snel dat een update van de huidige stand van zaken zeker op zijn plaats is. Tijdens deze sessie, zal Software Engineer Lee Boonstra, werkzaam in het innovatieteam voor Google, precies uitleggen wat het is. Wat je er mee kunt. En open en eerlijk vertellen wat de vooroordelen en de risico's zijn met het gebruik van deze technologie!
Dit is deel I van de sessie over Generatieve AI, en wordt opgevolgd door Deel II - Generatieve AI; hoe Gen AI kan leiden naar de superslimme samenleving?

Generatieve AI kan leiden naar de superslimme samenleving.
“Europese regels voor AI stap dichterbij’, kopt de NOS in mei. Tech-site Tweakers meldt op hetzelfde moment: ‘Google voorziet Android Studio van generatieve AI die code kan helpen schrijven.’ Zie hier een aantal voorbeelden van het huidige mediarumoer rond AI, en meer specifiek over generatieve AI. Bij generatieve AI komt het er simpel gezegd op neer dat de computer op basis van abstracte datapatronen nieuwe content kan maken.
In deel II van de sessie Generatieve AI geven wij onze visie op waar het heengaat.

Gaan we deze uitdaging aan met onze reguliere opleidingen of moeten we out-of-the-box gaan denken? Een open discussie over hoe van A naar B te komen met veel verbeelding.


Samen met organisaties als Techgrounds, We IT en Competens willen we ideeën delen hoe we voor een versnelling kunnen zorgen in het opleiden van ICTers en het bijspijkeren van ICT vaardigheden voor degenen die dat nodig hebben. Wij hopen dat de oplossingen die over tafel gaan zo tot de verbeelding spreken dat we een vervolg kunnen geven door deze oplossingen eens in het echt binnen de centrale overheid uit te proberen. Denk met ons mee én doe met ons mee!

Hoe wordt innovatie integraal onderdeel van je organisatiecultuur?
Wat kan de publieke sector leren een commercieel bedrijf als Amazon, dat zichzelf in minder dan 15 jaar meermaals heeft moeten heruitvinden? Als we het hebben over onze innovatiecultuur, richten we ons op onze eigenaardige benadering van innovatie, die intrinsiek verbonden is met de manier waarop we technologie gebruiken en onze teams organiseren. In deze sessie vertellen we u hoe wij dit doen. We laten u kennismaken met hoe we innoveren. Dat is georganiseerd rond vier onderling afhankelijke elementen: cultuur, mechanisme, architectuur en organisatie, door het delen van onze eigen voorbeelden uit de praktijk. U krijgt de kans om dieper in te gaan op de culturele en mentale concepten van Amazon, waaronder Leadership Principles, Working Backwards, onze microservices-architectuur, “two-pizza-teams” en meer.” Bezoek onze sessie en laat u inspireren!

Disruptie in slechts een paar maanden tijd. In dit tempo is de technologie al weer lichtjaren verder als de AI-act van kracht wordt. Hoogste tijd voor overheid en de sector om te bespreken hoe het gebruik in goede banen te leiden. Wat zijn de spelregels en hoe blijf je in control? Wat zijn de kansen en mogelijke toepassingen? GenAI is zeker geen hype maar de neiging om met deze oplossing op zoek te gaan naar problemen, is groot!
Publieke organisaties experimenteren op eigen houtje met GenAI. Prima natuurlijk, maar hoe breng je alle ervaringen bij elkaar en welke richtlijnen komen daaruit voort? Welke rol kan de markt hierin spelen?

Tijdens het iBestuur Congres 2022 was één van de onderwerpen in de track Markt en Overheid 'Innovatief samenwerken in de uitvoering'. Een goede sessie maar toch was er kritiek: teveel grijze heren die al heel lang meelopen. Linksom of rechtsom: daar zit wat in :)
Daarom voor het komende congres: een debat met dezelfde insteek maar dan met enthousiaste, getalenteerde jonge mensen uit overheid en sector aan tafel (en in de rol van moderator!) die zonder aanbestedingstrauma's en de rugzak van jarenlange loopbaan fris van de lever bespreken hoe we uit de kramp kunnen komen.

Op zoek naar een model waarbij de overheid met meerdere marktpartijen in een veranderende omgeving samenwerkt. Waarbij iedereen de eigen kennis en kunde inbrengt, risicodragend in partnerschap. Vanzelfsprekend met respect voor de aanbestedingsregels.

Het Adviescollege ICT-toetsing treft in haar onderzoeken regelmatig een ICT-project aan dat veel tijd en geld besteedt aan een niet of nauwelijks te realiseren ICT-systeem. We zien dat dit relatief vaak voorkomt wanneer het beoogde ICT-systeem wordt ontwikkeld voor informatie-uitwisseling tussen meerdere overheidsorganisaties.
In deze sessie gaan we met enkele sprekers interactief en aan de hand van voorbeelden uit de praktijk in op hoe je dit kunt voorkomen.

AI is bezig aan een revolutionaire opmars – denk aan ChatGPT – en wordt voor steeds meer toepassingen gebruikt. Van het zoeken naar informatie, naar robotisering in de zorg tot de strijd tegen fraude of criminaliteit. Zeker lijkt dat AI een cruciale rol gaat vervullen in de verdere ontwikkeling van maatschappij en mensheid. Net zoals de komst van de drukpers dat ooit was, of het moment dat internet zijn intrede deed.
Maar AI-systemen zijn beslis systemen en aantasting van onze publieke waarden, zoals privacy, transparantie en veiligheid ligt daardoor op de loer. Hoe zorgen we voor een veilig en betrouwbaar gebruik van AI? En welke rol moet de toezichthouder op de digitale infrastructuur daarbij spelen? Angeline van Dijk, Inspecteur-Generaal van de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur, over de huidige en aanstaande wetgeving, de roep om regels en de noodzaak van toezicht. En vooral over het belang van een goede samenwerking tussen de betrokken toezichthouders.

De Digital Services Act (‘DSA’) bevat regels die moeten bijdragen aan een betere bestrijding van illegale content, een betere bescherming van burgers en hun grondrechten, er worden regels gesteld voor de omgang met schadelijke content, en meer. De DSA moet zorgen voor een veilige en betrouwbare online omgeving. Het is een van de meest belangrijke nieuwe stukken wetgeving voor online platformen. De EU heeft er wereldwijd een voorbeeld mee gesteld. Er is dan ook een hoop over de DSA gezegd en geschreven, en de verwachtingen zijn hooggespannen. Als u wel eens te maken krijgt met illegale content online zoals bedreigingen, misleidende reclame, of oplichting dan heeft u misschien ook wel verwachtingen van de DSA. Maar wat regelt de DSA eigenlijk precies? Wat kunt u ervan verwachten. Wat niet? Wat kan het betekenen voor uw werk? Op die vragen krijgt u tijdens deze sessie antwoord.

Te lang is digitalisering doorgevoerd zonder oog voor de sociale en maatschappelijke gevolgen. Dat moet anders: de mens moet weer centraal. Burgers die vastlopen moeten fysiek ergens terecht kunnen. Ze moeten in staat gesteld worden om digitaal vaardiger te worden. En de systemen moeten toegankelijk, begrijpelijk en mensgericht worden ingericht. In dit panelgesprek vertellen experts met jarenlange ervaring hoe zij samen met de mensen om wie het gaat werken aan een digitaal inclusieve samenleving.

Uit onderzoek van onder andere het RIVM blijkt dat veel mensen zich alleen voelen.
Ouderen geven dit aan, maar ook veel jongeren tussen de 18 tot en 25 jaar. Een trend die overigens ook al voor corona zichtbaar was. In die context wordt al een paar jaar geëxperimenteerd met artificiële empathie. Bijvoorbeeld door gezelschapsrobots bij dementerende ouderen in te zetten. Uitgerust met spraakherkenning kunnen ze praten, luisteren en zelfs een (geheugen)spelletje spelen. Ze zouden op die manier een gevoel van gezelschap en verbondenheid creëren. Maar welke technologische oplossingen zijn er nog meer op gebied van artificiële empathie? En zou de overheid de ontwikkeling ervan moeten stimuleren of juist begrenzen?

In ons dagelijkse leven (en werken) zijn we steeds afhankelijker van data- en telecommunicatie. Een goed functionerende digitale infrastructuur is hierbij van groot belang. In deze sessie bespreken in een panel de vraag hoe we ook in de toekomst deze infrastructuur veilig, beschikbaar en betrouwbaar houden. Dit is niet alleen een Nederlandse uitdaging. Daarom zijn er vanuit de Europese Unie richtlijnen om ons (gemeenschappelijk) digitaal weerbaar te houden. Een belangrijke richtlijn op dit gebied is de NIS2, de opvolger van de NIS1. NIS staat voor Network Information Security.
Door deze Europese richtlijn, die in Nederland wordt uitgewerkt in de Wbni2, komen veel sectoren onder toezicht te staan. Hoe gaat dit toezicht eruitzien? Hoe richten we dit toezicht in op nationaal en departementaal niveau? Hoe zorg we er gezamenlijk voor dat een Europese richtlijn ook daadwerkelijk bijdraagt aan een veilige digitale infrastructuur?

Het programma wordt op energieke en eigen wijze afgesloten door niemand minder dan cabaretier Dolf Jansen. Samen met hem blikken we terug op het congres.

In gesprek met jonge ambtenaren over hun ideale overheid
In deze tiende en laatste iBestuur keukentafelsessie praten jonge ambtenaren met Arre Zuurmond én met een aantal ‘gevestigde’ bestuurders, waaronder directeur-generaal Digitalisering en Overheidsorganisatie Eva Heijblom.
De jonge ambtenaren zijn aan zet in deze keukentafelsessie. Zij zijn tenslotte de dragers van de overheid van morgen. Hoe moet de overheid van 2040 er volgens hen uitzien? Wat voor beeld hadden zij van de overheid bij de start van hun carrière?  Welke idealen hadden ze hierbij? Tegen wat voor zaken lopen zij aan die dat ideaal in de weg staan? En wat moet er gebeuren om die stip op de horizon te bereiken? In deze tiende en laatste keukentafelsessie praten zij hierover met Arre Zuurmond én met een aantal ‘gevestigde’ bestuurders; verandering hoeft immers niet te wachten tot 2040.